Để nâng cao chất lượng cuộc sống cho đồng bào DTTS, Đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 được ban hành kèm theo Nghị quyết số 88/2019/ NQ-QH14 của Quốc hội khóa XIV đã đề ra mục tiêu cụ thể đến năm 2030 là: “Chuyển dịch cơ cấu lao động nông thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số, hằng năm thu hút 3% lao động sang làm các ngành, nghề: Công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, du lịch, dịch vụ. Đến năm 2030, có 40% lao động người dân tộc thiểu số biết làm các ngành, nghề công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, du lịch, dịch vụ. Phấn đấu có 80% số hộ nông dân người dân tộc thiểu số làm kinh tế nông - lâm nghiệp hàng hóa”.
Thực hiện Nghị quyết của Quốc hội, ngày 14/10/2021, Thủ tướng Chính phủ ban hành Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS&MN giai đoạn 2021-2023, giai đoạn 2021-2025. Trong đó, giải quyết việc làm là một trong những nội dung quan trọng, được đưa vào Tiểu dự án 3 (Phát triển giáo dục nghề nghiệp và giải quyết việc làm cho người lao động vùng dân tộc thiểu số và miền núi) thuộc Dự án 5 - Phát triển giáo dục đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.
Tiểu dự án 3 hướng đến góp phần chuyển dịch cơ cấu lao động, cơ cấu kinh tế, giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người lao động, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; hỗ trợ lao động là người dân tộc thiểu số tiếp cận thuận lợi với thông tin thị trường lao động, dịch vụ hỗ trợ tìm kiếm, kết nối việc làm; hỗ trợ thanh niên dân tộc thiểu số sau khi tốt nghiệp các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp tìm kiếm được việc làm phù hợp với khả năng, nguyện vọng.
 

Thanh niên người dân tộc thiểu số trúng tuyển xuất khẩu lao động​

Theo đó, sẽ xây dựng các mô hình đào tạo nghề, giao nhiệm vụ/đặt hàng/đấu thầu đào tạo nghề phù hợp với điều kiện tự nhiên và tập quán của vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi gắn với giải quyết việc làm và hiệu quả việc làm sau đào tạo. Hỗ trợ người lao động thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi để đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài theo hợp đồng. Chuẩn hóa kỹ năng lao động và kết nối hiệu quả đào tạo và giải quyết việc làm. Cung cấp thông tin thị trường lao động, dịch vụ hỗ trợ tìm kiếm, kết nối việc làm cho lao động là người dân tộc thiểu số. Cùng với đó, thực hiện tuyên truyền, tư vấn hướng nghiệp, khởi nghiệp, học nghề, việc làm và các dịch vụ hỗ trợ việc làm, đi làm việc ở nước ngoài.

Học viên người DTTS tham gia các lớp đào tạo nghề

Để giải quyết vấn đề việc làm theo định hướng của chương trình MTQG DTTS&MN, ngày 06/9/2022, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành Thông tư 17/2022/TT-BLĐTBXH, quy định về cung cấp thông tin thị trường lao động, dịch vụ hỗ trợ tìm kiếm, kết nối việc làm cho lao động là người dân tộc thiểu số. Theo đó, hỗ trợ các trung tâm dịch vụ việc làm trong việc tư vấn, giới thiệu, tìm kiếm, kết nối việc làm cho người lao động, gồm: Tổ chức các giao dịch việc làm (sàn/phiên giao dịch, hội chợ/ngày hội việc làm). Hỗ trợ người lao động thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi để đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài theo hợp đồng. Chuẩn hóa kỹ năng lao động và gắn kết hiệu quả đào tạo và giải quyết việc làm. Cung cấp thông tin thị trường lao động, dịch vụ hỗ trợ tìm kiếm, kết nối việc làm cho lao động là người dân tộc thiểu số thông qua xây dựng cẩm nang, sổ tay hướng dẫn, sổ tay nghiệp vụ về việc làm, thị trường lao động.
Chính sách trên sẽ giải quyết việc làm cho lao động DTTS đảm bảo phát triển nguồn nhân lực đủ về số lượng, nâng cao chất lượng và hiệu quả tạo việc làm, tăng thu nhập của lao động DTTS, góp phần chuyển dịch cơ cấu lao động và cơ cấu kinh tế, tăng thu nhập cho người lao động; đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Cụ thể hóa các chính sách trên, những năm gần đây, nhiều địa phương trong cả nước đã vận dụng một số cách làm hay, hiệu quả trong giải quyết việc làm cho đồng bào DTTS như: Tổ chức ngày hội việc làm hỗ trợ lao động là thanh niên người DTTS tiếp cận thuận lợi với các thông tin về thị trường lao động, cơ hội việc làm; chỉ đạo các doanh nghiệp phối hợp với cơ sở giáo dục, dạy nghề tư vấn, hướng nghiệp nhằm tăng cường dịch vụ hỗ trợ tìm kiếm, kết nối việc làm cho thanh niên là người DTTS; tập huấn kỹ năng phỏng vấn, xin việc; hỗ trợ người lao động, tìm kiếm chỗ ăn chỗ nghỉ để yên tâm làm việc…
Nhiều chuỗi các hội thảo, hội nghị, diễn đàn tư vấn, tuyển sinh, định hướng giáo dục nghề nghiệp, việc làm bền vững, mà điển hình là hội thảo “Tư duy và nhận thức mới cho thanh thiếu niên dân tộc thiểu số trong việc chọn ngành, chọn nghề”, cuộc thi  “Ý tưởng khởi nghiệp", Ngày hội việc làm…
Cộng hưởng cùng làn sóng khởi nghiệp trên cả nước, trong thời gian qua, tổ chức Đoàn ở nhiều địa phương cũng hỗ trợ, đồng hành cùng thanh niên DTTS khởi nghiệp, lập nghiệp thông qua việc thành lập và duy trì các câu lạc bộ khởi nghiệp; triển khai các hoạt động tập huấn, nâng cao kiến thức, kỹ năng về khởi nghiệp, lập nghiệp cho thanh niên; tổ chức cho các bạn trẻ giao lưu, học hỏi với những nhà đầu tư, doanh nghiệp đã khởi nghiệp thành công từ số vốn nhỏ… Từ đó giúp các bạn trẻ DTTS&MN nắm rõ hơn những nhận thức chung về phát triển kinh tế; kỹ năng xây dựng hồ sơ gọi vốn, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm; kỹ năng thành lập và phát triển doanh nghiệp; kỹ năng quản trị doanh nghiệp trong thời kỳ mới; kiến thức chung về ứng dụng khoa học công nghệ vào phát triển kinh tế; cùng nhau học hỏi, trao đổi kinh nghiệm để vươn lên thoát nghèo... Phát huy nội lực của sức trẻ, phong trào khởi nghiệp, lập nghiệp đã lan tỏa rộng rãi khu vực đồng bào DTTS&MN với nhiều mô hình kinh tế hay, cách làm sáng tạo, khai thác được thế mạnh địa phương

Với tinh thần đổi mới sáng tạo để chủ động hội nhập trong thời kỳ mới, thời gian tới sẽ còn nhiều địa phương có những mô hình, cách làm hay, hiệu quả để giải quyết việc làm cho lao động DTTS&MN, góp phần nâng cao thu nhập của người dân khu vực này và thu hẹp dần khoảng cách về mức sống, thu nhập bình quân của vùng so với bình quân chung của cả nước./.